بسته بندی میوه تازه، یکی از مهمترین مراحل در مسیر طولانی و پیچیده از پرورش دهنده تا مصرف کننده است. اگرچه استفاده از ظروف استاندارد در حمل و نقل یکی از راه‌های کاهش خسارت و درنتیجه هزینه است، اما با پیشرفت صنایع بسته‌بندی و افزایش رقابت بین تولید کنندگان،توجه به بسته‌بندی با کیفیت افزایش یافته است. نیازهای خاص هر محصول باعث شده تا در سال های اخیر به نیازهای متنوع عمده فروشان، مصرف کنندگان، خریداران خدمات غذایی و عملیات فرآوری توجه ویژه شود. ما امروزه شاهد تولید بسته‌بندی‌های متنوع و زیادی هستیم.
بسته‌بندی و مواد بسته‌بندی هزینه قابل توجهی دارد. بنابراین مهم است که بسته‌بندی کنندگان، ارسال کنندگان، خریداران و مصرف کنندگان درک روشنی از طیف گسترده‌ای از گزینه‌های بسته‌بندی موجود داشته باشند. در این نوشته برخی از انواع مختلف بسته‌بندی، عملکردها، موارد استفاده و محدودیت‌ها را شرح می دهیم.
چرا به بسته‌بندی نیاز داریم؟
بسته بندی، محتویات را از منابع خارجی گرما، رطوبت، بو و در برخی موارد نور محافظت می‌کند. بسته‌بندی مناسب می‌تواند با جلوگیری از اتلاف رطوبت محصول تازه مانع از پژمردگی شده، طول عمر میوه‌ها و سبزیجات تازه را افزایش دهد. بعلاوه با استفاده از بسته‌بندی‌های مناسب، حمل و نقل، انبارداری و پخش میوه‌ها و محصولات راحت‌تر خواهند بود. بنابراین استفاده از بسته‌بندی مناسب، با توجه به حفظ کیفیت محصول و تسهیل حمل و نقل و انبارداری ارزش افزوده به مراتب بالاتر از هزینه بسته‌بندی را خواهد داشت.
نکات مهم در تولید بسته بندی مناسب میوه
تجزیه پذیری/ قابلیت بازیافت
با گسترش زباله های پلاستیکی، بسیاری از بازارهای مصرف و صادراتی دارای محدودیت‌های دفع زباله برای مواد بسته بندی هستند. بر اساس روند فعلی پیش‌بینی می شود که در آینده، تقریباً همه بسته‌بندی محصولات قابل بازیافت یا قابل تجزیه زیستی یا هر دو خواهند بود.
با افزایش آگاهی و مطالبه عمومی، تولید کنندگان مجبور به استفاده از انواع بسته بندی های مناسب هستند. بیشتر مصرف کنندگان امروزه، نگران مسائل زیست محیطی هستند. در این بین استفاده از فراورده های کاغذی مثل انواع مقوا و ورق به دلیل سازگاری با محیط زیست گسترش یافته است. بسیاری از کشورها و کارخانه های بزرگ تولید انواع ورق و مقوا از مزارع خود برای تولید کاغذ استفاده می‌کنند.
طرح گرافیکی بسته بندی میوه تازه
استفاده از طرح های مناسب و با کیفیت که حداکثر تطابق و اطلاع رسانی در مورد محصول را داشته باشند از اهمیت بالایی برخوردار است. با کمک صنعت چاپ افست و فلکسو و با به کار گیری انواع خدمات پس از چاپ، باید تولید کنندگان بتوانند بسته بندی های مناسب را تولید کنند. امروزه بازار مصرف با انواع بسته بندی های فوق العاده پر شده است. با گسترش شمار بسته بندی های مناسب توقع و انتظار مصرف کننده افزایش یافته و به دنبال کالاهای با کیفیت است. در طراحی گرافیکی بسته بندی باید به هویت بصری برند توجه ویژه شود.
این طراحی ها باید علاوه بر زیبایی و کاربردی بود در انتقال مطالب و اطلاعات ضروری نیز خوب عمل کنند. انواع نشان های خاص در مورد نگه داری مناسب، نحوه حمل و انبارداری می توانند بسیار مفید باشند.
اطلاعات شناسایی و گرافیکی
بسته باید اطلاعات مفیدی را در مورد محصول ارائه دهد. ارائه اطلاعاتی مانند نام محصول، نام تجاری، وزن خالص، نام تولید کننده، کشور مبدا، همچنین اطلاعات تغذیه‌ای، دستورالعمل‌ها و سایر اطلاعات مفید، بر روی بسته‌بندی درج شود. در بازاریابی مصرفی ، ظاهر بسته نیز به بخش مهمی از نمایشگرهای فروش تبدیل شده است. همچنین بارکدهای خاصی بر روی هر بسته بندی قرار گیرند تا قابل خواندن به وسیله دستگاه بوده و بتوان اطلاعات کاملی را از محصول با یکبار اسکن بارکد دریافت کرد.
طراحی استراکچر بسته بندی میوه تازه
در تمامی بسته بندی ها طراحی استراکچر از مهمترین ارکان تولید بسته بندی است. همه کالاها و محصولات نیازهای مخصوص به خود را دارا می باشند. در مورد بسته بندی میوه، این مورد چشمگیرتر بوده و طراح باید به خوبی از نیازهای اختصاصی هر میوه مطلع باشد. برخی از میوه‌ها پس از چیده شدن روند رسیدن و خراب شدن را به سرعت طی می‌کنند.
برای این نوع از میوه ها طراحی و آماده سازی بسته بندی های با ویژگی‌های خاص بسیار مهم است. مهم است طراح بسته بندی ابتدا تمامی ملزومات و احتیاط ها را برای بسته بندی لحاظ کنند. در برخی موارد نیاز است بسته بندی ها عایق رطوبت و گرما باشند. برخی محصولات نیاز به فضای خلا دارند.
انتخاب متریال مناسب در کنار استراکچر مناسب از نخستین نیازها برای تولید بسته بندی برای محصولات تازه است. همچنین باید دقت کرد این محصولات با چه وسیله‌ای حمل خواهند شد. چه تعداد از محصول را می‌توان درون یک بسته بندی قرار داد؟ آیا نیاز است برای هر محصول محافظ مناسب قرار داد و آن را به صورت تکی در جعبه قرار داد؟
طراحی استراکچر بسته بندی میوه ها و سبزیجات، یکی از چالش های مهم هر طراحی می تواند باشد. چرا که به مجموعه گسترده ای از انواع پرسش‌های متنوع باید توجه کرده و بر اساس آنها این بسته بندی ها را طراحی کنند.
نگهداری از محصول
بسته بندی مناسب، باید بتواند از محصول در برابر عوامل خارجی و آسیب‌های حمل و نقل محافظت نماید. بنابراین مهم است تا برای هر محصول بسته بندی مخصوصی طراحی و تولید شود تا بتواند از محصول محافظت کرده و عمر مفید آن را افزایش دهد. تا در قفسه فروشگاهها بتوان آنها را به راحتی عرضه کرد.
بسته بندی باید به خوبی محصول را محصور کند. محصول باید به خوبی در داخل ظرف قرار گیرد. فضای کمی را به هدر دهد. محصول را طوری محصور کند تا درون بسته بندی به یکدیگر برخورد نداشته باشند.
محصولاتی مثل سیب، پرتقال و … را می‌توان به راحتی درون بسته بندی های مناسب قرار داد. با این حال ، بسیاری از محصولات مثل، انواع توت‌ها یا میوه‌های نرم ممکن است به ظروفی که مخصوص آن محصول طراحی شده‌اند نیاز داشته باشند. در تولید بسته‌بندی میوه باید دقت کرد. باید بررسی کرد آیا، قرار است این بسته‌ها به صورت دستی و یا مکانیکی حمل شوند. بسته‌های که قرار است به صورت دستی منتقل شوند نباید وزن زیادی داشته باشند. همچنین اگر قرار است تعداد زیادی از ان ها بر روی هم قرار گیرند باید بسته ها به اندازه کافی محکم باشند. تا بتوانند وزن بسته های بالاتر را تحمل کنند.
محافظت
بسته بندی باید محصول را از آسیب مکانیکی و شرایط بد محیطی در حین انبارداری حمل و توزیع محافظت کند. از آنجا که تقریباً همه بسته‌های تولیدی برروی یکدیگر قرار داده می‌شوند، ظروف باید قدرت انباشت و مقاومت کافی در برابر خرد شدن در محیط با دمای پایین و رطوبت بالا را داشته باشند. ظروف بی کیفیت که به راحتی در اثر جابجایی یا رطوبت آسیب می بینند ، دیگر توسط تولید کنندگان یا خریداران قابل تحمل نیستند.
هر کالای میوه و سبزی تازه نیازهای خود را برای دما، رطوبت و ترکیب گازهای محیطی دارد. ظروف تولیدی باید کمک کنند تا محیط مطلوب برای طولانی ترین مدت ماندگاری را برای محصول فراهم کنند.. این ممکن است شامل مواد خاصی برای کاهش سرعت از دست دادن آب محصول، مواد عایق برای جلوگیری از گرما ، یا پوشش های پلاستیکی مهندسی شده باشد که ترکیبی مطلوب از اکسیژن و دی اکسید کربن را حفظ می کند.
انواع متریال مورد استفاده در تولید بسته بندی
برای تولید ظروف بسته بندی می توان از انواع پلاستیک، چوب، مقوا، ورق و…. استفاده کرد.
یکی از کاربردی‌ترین و آسانترین متریال‌ها برای تولید انواع بسته بندی، ورق و مقوا است. به دلیل قیمت پایین و تطبیق پذیری به راحتی می توان با استفاده از آن انواع بسته بندی‌های با استراکچر مختلف را طراحی و تولید کرد. امروزه استفاده از مقوا و ورق به دلیل تجدید پذیر بودن و حس طبیعی که دارد گسترش یافته است.
دمای کم و رطوبت زیاد، استحکام جعبه های ساخته شده از مقوا و کارتن را کاهش می دهد. مگر اینکه در تولید بسته بندی از مواد به خصوصی استفاده شده باشد. که این کار رطوبت جذب شده از هوای اطراف و محتویات را تا 75 درصد کاهش دهد. این موضوع باعث افزایش استحکام خواهد شد. پوشش های جدید ضد رطوبت (موم و پلاستیک) در حال حاضر برای کاهش قابل توجه اثرات رطوبت در دسترس هستند.
استفاده از ورق و مقوا برای تولید بسته بندی این امکان را فراهم آورده است که، بتوان به راحتی هر اطلاعات و هر چیزی را بر روی بسته بندی چاپ کرده و ارسال کرد. این باعث می شود تا به مقدار زیادی روی وقت و هزینه صرفه جویی شود.
استفاده از ورق و مقوا، یک گزینه جذاب برای خرده فروشان است. زیرا طبق نتایج مطالعات مختلف، بسته‌بندی مقوایی بر رفتار خرید مصرف کنندگان در بازار تأثیر مثبت می‌گذارد. مزیت دیگر این است که مقوا به حفظ طراوت، عطر، ظاهر و طعم میوه به مدت طولانی‌تری نسبت به پلاستیک کمک می‌کند. که ماندگاری محصول را به میزان قابل توجهی افزایش می‌دهد. بنابراین، آینده بسته‌بندی مقوایی امیدوار کننده به نظر می‌رسد.
