بازیافت، یکی از مهمترین مفاهیم و فرآیندهای که امروزه مورد توجه قرار می‌گیرد. با توجه به روند رو به رشد جمعیت و نیاز روز افزون به محصولات مختلف، و به دلیل حجم گسترده تخریب محیط زیست، توجه به فرآیند بازیافت از موارد مهم محسوب می شود.
بهترین روش برای حفاظت از محیط زیست، بازیافت و استفاده مجدد از آنهاست. به خصوص در زمینه کاغذ و مقوا به دلیل منابعی که مورد استفاده قرار می‌گیرد از مهمترین موضوعاتی است که کشورها پافشاری زیادی روی آن دارند. چرا که به کمک این روش می‌توان از زباله‌های کاغذی محصولات جدیدی را تولید کرده و هم از لحاظ اقتصادی و هم از لحاظ محیط زیست سود قابل توجهی را به دست آورد. همه ما بارها در مورد بازیافت کاغذ و مقوا شنیده‌ایم. اما شاید کمتر کسی وجود داشته باشد تا به طور کامل با فرآیندهای این کار آشنا باشد.
منظور از بازیافت کاغذ و مقوا چیست؟
به فرآیندهایی که در نتیجه آن‌ها انواع کاغذهای استفاده شده تبدیل به کاغذهای تازه و قابل استفاده می‌شوند، بازیافت کاغذ و مقوا می‌گویند. این موضوع تنها محدود به تولید دوباره کاغذ نبوده، بلکه می‌توان در نتیجه آن اکثر محصولات بر پایه کاغذ و مقوا را دوباره تولید کرد. از جمله محصولات تولید شده در نتیجه بازیافت کاغذ و مقوا می‌توان به انواع کارتن بسته بندی، پاکت‌های پستی و … اشاره کرد. برای بازیافت باید مراحل خاصی اعم از به کارگیری مواد شیمیایی و دستگاه‌های صنعتی پشت سر گذاشته شود. چنانچه بازیافت کاغذ به عنوان یک پروژه جدی در نظر گرفته شود می‌تواند سودهای کلانی را برای صاحبان پروژه به ارمغان بیاورد. به همین دلیل در حال حاضر کشورهای پیشرفته سعی دارند تا سرمایه‌گذاری‌های بزرگی را در این زمینه انجام دهند.
تاریخچه بازیافت کاغذ و مقوا
قبل از اینکه به فرآیندهای بازیافت کاغذ و مقوا بپردازیم، بهتر است تا نگاهی کوتاه به تاریخچه آن داشته باشیم. کاغذ برای اولین بار در سرزمین چینی‌ها تولید و مورد استفاده قرار گرفت. به طوری که تاریخ آن به حدود صد سال قبل از میلاد مسیح بر می‌گردد. بعدها علم ساخت کاغذ به دست ژاپنی‌ها و سپس کل دنیا رسید. از آنجایی که برای ساخت کاغذ نیاز به قطع درختان وجود دارد به همین دلیل ایده به کار گیری مجدد کاغذ نیز از دیرباز وجود داشته است. به طوری که می‌توان امروزه شاهد کارگاه‌های کوچک و همچنین کارخانه‌های بزرگ بازیافت کاغذ در دنیا بود.
بیشتر بخوانید : نحوه بازیافت جعبه مقوایی (کارتن)
مزایای بازیافت کاغذ و مقوا
اینکه کشورهای پیشرفته اهمیت بسیار زیادی را به بازیافت کاغذ می‌دهند بی‌دلیل نیست. چرا که بازیافت کاغذ و مقوا مزایای قابل توجه دارد. بر همه عیان است که محصولات کاغذی یکی از پرمصرف‌ترین اقلامی هستند که در بین عموم مردم از کودک گرفته تا بزرگسالان مورد استفاده قرار می‌گیرند. بنابراین در بازار تقاضا برای عرضه کاغذ روز به روز در حال افزایش بوده و تولیدکنندگان مدام در حال تولید و ارائه انواع اقلام کاغذی به دست کاربران هستند.
در ادامه این صحبت‌ها موضوع مهمی که باید به آن توجه کرد این است که سرنوشت تمامی محصولات کاغذی در نهایت سطل زباله است. از آنجایی که برای تولید هر کدام از محصولات بر پایه کاغذ نیاز به قطع درخت الزامی است با بازیافت آن‌ها می‌توان از نابودی درختان و جنگل‌ها جلوگیری کرد.
البته امروزه به دلیل فشار افکار عمومی بسیاری از تولید کنندگان بزرگ از مزارع اختصاصی خودشان، برای برداشت چوب استفاده می‌کنند. اینکار به حفظ جنگل های طبیعی کمک کرده و به صورت سیستماتیک و هدفمند کاشت و برداشت از درختان انجام می شود.
طبق تمامی این گفته‌ها می‌توان با بازیافت کاغذ و مقوا به مزایای زیر دست یافت:
- جلوگیری از قطع درختان بیشتر در طول سال
- صرفه‌جویی در هزینه‌های بالایی که بابت تولید کاغذ می‌گردد؛ چرا که هزینه بازیافت طبیعتا خیلی کمتر از هزینه تولید کاغذ نو است.
- درآمدزایی با زباله‌های کاغذی؛ به این معنا که افراد فعال در این زمینه می‌توانند از زباله‌ها که هیچ ارزشی ندارند تولید کاغذ کرده و درآمدزایی داشته باشند.
- صرفه جویی در زمان و پروسه تولید؛ فرآیند تولید کاغذ نو نیاز به مراحل پیچیده‌ای دارد که اولین مرحله آن با قطع درختان، برش و … آغاز می‌شود. در حالی که پروسه بازیافت در این حد طولانی و دشوار نخواهد بود.
- کاهش زباله‌های تولیدی در جامعه
نکته: برای داشتن یک کاغذ باکیفیت و سفید می‌توان هفت بار پروسه بازیافت را تکرار کرد.
فرآیند بازیافت کاغذ و مقوا
برای اینکه بازیافت کاغذ و مقوا با موفقت انجام شود، باید مراحل انجام کار با نهایت دقت و به ترتیب پشت سر گذاشته شوند. در حالت کلی این کار 6 مرحله اصلی را شامل می‌شود:
گردآوری زباله‌های کاغذی
طبیعتا اولین کاری را به منظور بازیافت محصولات کاغذی باید انجام داد جمع‌آوری زباله‌های بر پایه کاغذ هستند. این زباله‌ها می‌توانند شامل انواع کاغذهای کتاب، دفتر، مقواها، کارتن‌های پستی و بسته بندی، پاکت‌های کاغذی و … باشند.
تولید خمیر کاغذ
بعد از اینکه کاغذها تفکیک شدند هر کدام در دسته جداگانه خود وارد چرخه بازیافت می‌شوند. اولین مرحله تولید خمیر کاغذ است. برای این منظور کاغذهای باطله و زباله وارد خردکن شده و سپس به درون دیگ‌های حاوی آب داغ انتقال داده می‌شوند. بعد از نرم شدن کاغذها به آن‌ها مواد شیمیایی مخصوصی را اضافه می‌کنند تا حالتی خمیری و یکدست پیدا کنند.
پاکسازی کاغذ از جوهر
در مرحله سوم خمیر کاغذ تولید شده به ظرف مخصوصی انتقال داده می‌شود. در این ظرف حاوی آب و فشار هوا، رنگ و جوهر از بافت کاغذ خارج می‌گردد. در نتیجه خمیر نهایی حالتی نخودی رنگ پیدا می‌کند. برای سفید شدن رنگ خمیر از مواد شیمیایی سفید کننده مثل پراکسید هیدروژن نیز استفاده می‌شود.
تولید ورق کاغذ
مرحله چهارم که اصلی‌ترین و مهمترین مرحله در بازیافت کاغذ و مقوا به حساب می‌آید به نوعی مرحله آخر محسوب می‌شود. چرا که در این مرحله خمیر ایجاد شده وارد دستگاه‌های مخصوص شده و از زیر غلطک‌های در حال چرخش عبور می‌کند.
در نتیجه این کار خمیرها به ورق‌های نازک تبدیل شده و در نتیجه آبگیری و خشک کردن آن‌ها می‌توان کاغذ را در ضخامت مورد نظر تولید کرد.
برش ورق‌ها در ابعاد مورد نظر
ابتدا ورق‌های کاغذ و مقوا در ابعاد بسیار بزرگی تولید می‌شود. به همین دلیل قبل از عرضه کردن آن‌ها به بازار در ابعاد استاندارد مثل A3، A4 و … برش داده می‌شوند.
بسته بندی
آخرین مرحله بسته‌بندی کاغذهای بازیافتی تولید شده در کارخانه‌های خواهد بود. کاغذها در ابعاد یکسان بسته بندی شده و به دست کاربران می‌رسند.
نتیجه گیری
با گسترش فروشگاههای اینترنتی، ارسال حجم زیادی از بارها توسط پست و پیک و در بسته‌بندی‌های کارتن و پاکت انجام می‌شود. این مورد باعث استفاده روز افزون این محصولات شده است. با توجه به اینکه این محصولات جز فرآورده های سلولوزی هستند و در تولید انها از چوب استفاده می شود، برای حفاظت از محیط زیست بازیافت این محصولات اهمیت ویژه ای دارد. بعلاوه بسیاری از شرکتهای معروف و به نام در تولید کاغذ و محصولات سلولوزی ، از مزارع چوب در حال برداشت هستند تا آسیب به جنگل‌های طبیعی را به حداقل کاهش دهند.
بازیافت کاغذ و مقوا یکی از تجارت‌های مهمی است که در کشورهای پیشرفته در حال انجام است. امروزه ایران نیز در حال فرهنگ‌سازی برای بازیافت محصولات کاغذی به منظور رسیدن به سود بیشتر و جلوگیری از ضررهایی که تولید کاغذ نو دارد، است.
بعد از آن کاغذهای تولید شده از کیفیت بالایی برخوردار نخواهد بود. سامانه زودپک در این مقاله سعی کرد تا علاقه‌مندان را با جزئیات بازیافت محصولات کاغذی آشنا کند. چنانچه احساس می‌کنید در این زمینه نیاز به راهنمایی‌های بیشتری دارید کارشناسان ما آماده ارائه هر گونه راهنمایی و مشاوره به شما عزیزان هستند.
