بسته بندی وکیوم برای نگهداری طولانی مدت محصولات به کار می رود. در این روش هوای داخل بسته بلافاصله قبل از آب بندی بسته بندی به طور کامل خارج می شود. مواد مورد استفاده برای بسته بندی وکیوم باید به اندازه کافی انعطاف پذیر باشد تا بعد از تخلیه هوا از درون آن؛ شکل محصول درونش را بگیرد.
در این مقاله از زودمگ قصد داریم تا شما را با بسته بندی وکیوم و ویژگی های آن آشنا کینم. بسته بندی ای توانست تحول بزرگی در صنعت بسته بندی و حفظ ارزش و کیفیت محصولات مختلف عملکرد مثبتی از خود نشان دهد.
بسته بندی وکیوم چطور متولد شد؟
بسته بندی وکیوم در دهه 1950 توسط یک مخترع آلمانی به نام کارل بوش اختراع شد و از این کشف برای بسته بندی محصولات گوشتی استفاده کرد. در حال حاضر بسته بندی وکیوم برای نگهداری طولانی مدت غذاهای خشک مانند غلات، آجیل، گوشت های پخته شده، پنیر و ماهی دودی و همچنین نگهداری کوتاه مدت مواد غذایی تازه مانند سبزیجات، گوشت ها و مایعات رایج است.
بسته بندی وکیوم مواد غذایی چندین مزیت متمایز برای صنایع غذایی دارد که عمدتاً با کاهش یا حتی حذف بالقوه هوا مرتبط هستند. این امر سرعت واکنش های اکسیداتیو را کاهش می دهد و رشد باکتری و قارچ های هوازی را محدود می کند.
بیشتر بخوانید : بسته بندی ضدمیکروبی چیست؟
استفاده از بسته بندی وکیوم در صنایع غذایی چالش های متعددی دارد. اولین چالش مربوط به برخی محصولات غذایی است. به عنوان مثال مصرف کنندگان محصولات گوشتی به نشانه های رنگی خاص محصولات گوشتی دقت دارند. مثلاً زمانیکه گوشت تازه گاو در معرض اکسیژن قرار یگیرد یا در یک محیط هوازی نگهداری شود به طور مشخص قرمز است. با این حال، یک محیط بی هوازی باعث تغییر در وضعیت شیمیایی پروتئین میوگلوبین می شود که علائم رنگی نامطلوب موقت برای محصولات گوشتی بوجود می آورد. چالش مهم دیگر بسته‌بندی وکیوم، نیاز به مواد بسته‌بندی مصنوعی یعنی پلاستیک است. زیرا تعداد بسیار کمی از مواد بسته‌بندی زیست تخریب‌پذیر و زیست‌پایه قادر به برآوردن الزامات فنی فوق‌الذکر برای بسته‌بندی وکیوم هستند.
تفاوت بین بسته بندی شرینک و بسته بندی وکیوم
اگرچه اغلب اشتباه گرفته می شود اما بسته بندی شرینک و وکیوم بسیار متفاوت هستند. هر دو شکل بسته بندی هوا را از بسته بندی محصول حذف می کنند، ولی به روش های بسیار متفاوت.
در بسته بندی شرینک از نوار آب بندی برای بسته بندی طیف وسیعی از محصولات استفاده می شود. محصولات در یک کیسه محصور می شوند و گرما باعث جمع شدگی می شود تا آن را به شکل مناسب درآورد.
در بسته بندی وکیوم با استفاده از مکش، هوا را از بسته بندی اولیه خارج می کنند. هنگامی که هوا از بسته خارج شد، بسته بندی شکل محصولی که درون آن است را به خود می گیرد تا عمر محتویات آن افزایش یابد.
بیشتر بخوانید : رشته طراحی بسته بندی چیست؟
مزایا و معایب بسته بندی وکیوم
بسته بندی وکیوم در مقایسه با سایر روش های بسته بندی دارای مزایای گسترده ای است. برخی از این مزایا عبارتند از:
- مقرون به صرفه و کارآمد
- افزایش ماندگاری محصولات
- کاهش هزینه‌های حمل و نقل به دلیل کاهش حجم کالا
- بسته بندی محصولات به صورت حرفه ای با قیمت کمتر
- افزایش عمر مفید محصولات بدون نیاز به نگهدارنده های شیمیایی
- ممانعت از رشد باکتری‌ها و قارچ‌ها به دلیل عدم وجود هوا در کیسه
بیشتر بخوانید : روش بسته بندی خلاقانه برای کسب و کار ها
اما بسته بندی وکیوم در مقابل مزایایی که برای صاحبان کالا دارد، معایب بالقوه ای هم دارد که برخی از آنها عبارتند از:
- هزینه بر بودن تهیه ماشین آلات متناسب وکیوم هر محصول
- هزینه بر بودن استفاده از گازهای نگهدارنده محصولات
- کاهش عمر نگهداری پس از باز شدن بسته
- هزینه بر بودن وکیوم های غیر استاندارد
- سخت بودن باز شدن کیسه های وکیوم
در صنعت مواد غذایی از بسته بندی وکیوم بیش از هر صنعت دیگری استفاده می شود. با این حال، حتی اگر دستگاه های وکیوم شرایط سختی را برای باکتری‌ها ایجاد کنند، اما غیرقابل نفوذ نیستند. باکتری ها هنوز هم می توانند بدون هوا روی محصولات غذایی زندگی کنند. با این حال، به طور چشمگیری ماندگاری آنها را افزایش می دهد.
بیشتر بخوانید : راهنمای راه اندازی کافه سیار
یادداشت پایانی؛ بسته بندی وکیوم چیست؟
اکسیژن موجود در هوا هم تجزیه شیمیایی و هم فساد میکروبی بسیاری از غذاها را تسریع می کند. برای کمک به حفظ طولانی تر غذاها، دانشمندان روش هایی را برای کمک به غلبه بر اثرات اکسیژن ایجاد کرده اند.
به عنوان مثال بسته بندی وکیوم که در این نوع بسته بندی به طور قابل ملاحظه ای تمام هوا از بسته ها خارج و بسته سفت آب بندی می شود. در این بسته بندی با جایگزینی بخشی یا تمام اکسیژن موجود در هوای داخل بسته با گازهای دیگر مانند دی اکسید کربن یا نیتروژن به حفظ مواد غذایی کمک می کند. این فرآیند عمر مفید محصول را طولانی تر و طعم ها را حفظ می کند و رشد باکتری ها را به تاخیر می اندازد.
سوالات متداول
چرا از بسته بندی وکیوم استفاده کنیم؟
با مهر و موم مناسب، محصولات از گرد و غبار، رطوبت، حشرات و انواع دیگر عناصر خارجی که ممکن است به محصولات آسیب برساند، محافظت می شود.
در بسته بندی وکیوم از چه موادی استفاده می شود؟
بسته بندی وکیوم که معمولاً از کامپوزیت دو لایه یا کامپوزیت نازک آلومینیومی سه لایه ساخته شده است.
منظور از بسته بندی وکیوم چیست؟
بسته بندی وکیوم به تکنیک حذف هوا از یک بسته قبل از بستن اشاره دارد هدف اصلی آن حذف اکسیژن با کشیدن هوا از درون بسته بندی است.
عالی بود مقاله تون
اطلاعات جدیدی یاد گرفتم که خیلی به دردم می‌خورد.
بسیار جامع و دقیق. از نویسنده محترم ممنونم.
ممنون بابت اطلاعات مفید و کاملتون. خیلی کمکم کرد.
اولش فکر نمی‌کردم این مقاله چیز جدیدی برام داشته باشه، ولی بعد از خوندنش فهمیدم چقدر موضوعات جدید و جذاب یاد گرفتم. توضیحاتت خیلی روشن و بی‌ابهام بود. آدم احساس می‌کنه که داره با یه دوست نزدیک صحبت می‌کنه، نه اینکه یه متن علمی خشک و خالی بخونه. خیلی عالی بود.
عاااالی بود! کلی اطلاعات مفید از این مقاله گرفتم. ممنون که انقدر خوب می‌نویسین.
ممنون که این مطلب رو نوشتین. واقعاً به فکر وادارم کرد و کلی نکته یاد گرفتم.
خیلی مختصر و بی‌فایده بود، انگار فقط برای اینکه یه چیزی نوشته باشن
پر از نکته‌های مفید و کاربردی بود. سپاسگزارم.