نیاز به نگهداری، ذخیره و حملونقل مواد از روزهای اولیه بشریت وجود داشته است. با این حال، در طول زمان، «بستهبندی» از یک رفع نیاز ساده به یک جزء جداییناپذیر از برند و همچنین تجربه مصرفکننده تبدیل شده است.
میخواهیم لحظهای به عقب برگردیم و پیشرفتهای تکنولوژیکی بزرگ در طول تاریخ را مشاهده کنیم که صنعت بستهبندی را به شکل امروزی درآورده است.
بستهبندیهای اولیه
بستهبندی به عنوان یک مفهوم، ناشی از نیاز اساسی بشر اولیه برای ذخیره و حمل مواد غذایی خود از مکانی به مکان دیگر بود.
در حالی که هیچ سابقهای از زمان استفاده از اولین مواد بستهبندی وجود ندارد، مورخان بر این باورند که در دوران شکار/گردآوری، عشایر از موادی مانند برگ، پوست حیوانات، آجیل یا کدو برای نگهداری و حمل اقلام استفاده میکردهاند.
بستهبندیهای باستانی
در مصر باستان شیشه گران بود و به عنوان یک سنگ گرانبها معمولا برای خانواده سلطنتی در نظر گرفته می شد. با این حال، این عشق و حساسیت نسبت به شیشه بود که سرانجام مصریها را به کشف فناوری دمیدن شیشه سوق داد که باعث شد انسان بتواند آب یا غذا را درون ظرفهای شیشهای ذخیره کند. با این حال، این شیشه باستانی شفاف نبود و شیشه به شکل شفاف و امروزی 500 سال بعد تولید شد.
پیشنهاد خواندنی: تاریخچه دستگاههای بستهبندی
تکنیکهای بستهبندی در مصر باستان
در ادامه مرور تاریخچه بستهبندی باید سری به چین باستان بزنیم. چینیهای باستان به دلیل نوآوریهایشان در توسعه کاغذ به عنوان قدیمیترین نمونه بستهبندی انعطافپذیر شناخته شدهاند.
مورخان بر این باورند که در قرن اول یا دوم میلادی، چینیها شروع به استفاده از پوست درخت توت برای بستهبندی غذا کردند. در قرنهای بعد، زمانی که چینیها تکنیکهای کاغذسازی خود را کامل کردند، کاغذ برای بستهبندی اقلامی مانند دارو و بستههای چای نیز مورد استفاده قرار گرفت.
در قرون وسطا محبوبیت استفاده از بشکههای چوبی و جعبههای چوبی به عنوان وسایل ذخیرهسازی و حملونقل افزایش یافت. بشکهها معمولا برای سفر در اقیانوسها برای ذخیره اقلامی مانند الکل، غذای خشک و آب شیرین استفاده میشدند.
بستهبندی در عصر انقلاب صنعتی
به سرعت به سوی انقلاب صنعتی: این دوره (از حدود 1760-1840 شروع شد) با افزایش تقاضا برای بستهبندی با کیفیت بهتر، جای خود را به پیشرفتهای عمده فناوری داد. این تقاضا برای کیفیت با افزایش ناگهانی محصولات جدیدی که اکنون برای مصرف تودهها در دسترس بودند، تقویت شد. با این حال، باید توجه داشت که بسیاری از مواد بستهبندی که در این دوره به وجود آمد، گران بودند. به این معنی که استفاده از این مواد معمولا برای نگهداری و حمل کالاهای لوکس اختصاص داشت.
پیشنهاد خواندنی: اصول پایهای انبارداری و انواع آن
در این دوره برخی از پیشرفتهای قابل توجه بستهبندی رخ داد که در ادامه به آنها اشاره میکنیم:
جایزه حفظ مواد غذایی ناپلئون (1795)
در سال 1795، ناپلئون برای هر کسی که بتواند روشهای بهتری برای نگهداری غذا اختراع کند، جایزهای 12000 فرانکی در نظر گرفت. این فشار برای نوآوری به دلیل نیاز ناپلئون به یافتن راهی برای تغذیه ارتش خود بود که در بحبوحه جنگ بود.
با این حال، 15 سال طول کشید تا این جایزه توسط فردی به نام «نیکلاس آپرت» به دست بیاید. نیکلاس آپرت، که به عنوان پدر کنسرو نیز شناخته میشود، روشی را برای نگهداری غذا برای مدت طولانی با جوشاندن و سپس بستن غذا در ظروف شیشهای بدون هوا ابداع کرد. ما امروزه هم از این روش برای غذاهای کنسرو شده استفاده میکنیم!
ظهور قوطی (1810)
در سال 1810، «پیتر دوراند» انگلیسی استفاده از قوطیهای آهنی با روکش قلع را به جای بطری برای نگهداری مواد غذایی به ثبت رساند. طی 20 سال آینده، قلع به یکی از محبوبترین مواد بستهبندی برای بستهبندی چیزهایی مانند کلوچه و تنباکو تبدیل شد.
اولین جعبه مقوایی (1817)
اگرچه خود مقوا چندصدسال قبل در چین اختراع شده بود، اما جعبه مقوایی سال 1817 توسط «سر مالکوم تورنهیل» ساخته شد. توجه: این جعبهها هنوز راهراه یا شیاردار نبودند، کارتن شیاردار سال 1871 اختراع شد. جعبههای مقوایی در میان تولیدکنندگان ابریشم برای حمل پروانه و تخم مرغ از ژاپن به اروپا محبوبیت داشتند.
پیشنهاد محصول: خرید مستقیم از کارتن سازی با قیمت عالی
اولین ماشین ساخت پاکت کاغذی (1852)
چندین سال پس از ایجاد اولین کیسههای کاغذی تجاری در سال 1844، «فرانسیس وول» ماشینی را اختراع کرد که قادر به تولید انبوه کیسههای کاغذی بود.
توجه: کیسهها یا پاکتهای کاغذی در آن زمان دقیقا شبیه آن چیزی نبودند که امروزه به عنوان کیسههای کاغذی در ذهن داریم، آنها شبیه به پاکتهای پستی بزرگ بودند.
اولین کارتن (1879)
«رابرت گیر» چاپگر اهل بروکلین، اولین کارتن را به طور تصادفی ساخت! گیر صاحب یک شرکت کیسه کاغذی بود. یک روز، یکی از ماشینهای Gair با بریدن (به جای چروک کردن) یک دسته از کیسههای کاغذی دچار مشکل شد. پس از آن بود که گیر متوجه شد که با برش و چین کردن کارتنها در یک عملیات میتوان کارتنهای پیشساخته را ساخت.
اولین جعبه غلات (1906)
«برادران کلاگ» که به دلیل اختراع غلات «کورنفلکس» در سال 1877 شناخته شده بودند، از اوایل سال 1906 شروع به استفاده از مقوا برای توزیع و بازاریابی غلات خود کردند. در ابتدا جعبه غلات در یک کیسه مهروموم شده با حرارت پیچیده میشد و غلات در داخل آن شل بود. از جعبه با این حال، در نهایت، یک کیسه پلاستیکی در داخل جعبه غلات قرار داده شد تا غلات را در خود نگه دارد و از آن محافظت کند.
پیشنهاد محصول: خرید جعبه کیبوردی با بهترین قیمت
اختراع سلفون (1908)
«ژاک ای براندنبرگر» شیمیدان سوئیسی، پس از اینکه تصمیم گرفت پارچهای بسازد که مایعات را جذب نکند، به عنوان مخترع سلفون شناخته شد. فرمول اولیه او با استفاده از سلولز چوب ساخته شد. در سال 1912، براندنبرگر ماشینی برای تولید فیلم سلفون ساخت.
سلفون تاثیر زیادی بر صنعت بستهبندی داشت زیرا شفافیت آن را به ماده انتخابی برای بستهبندی در دهه های 1950 و 1960 تبدیل کرد. سلفون در سالهای بعد نیز پایههای بستهبندی پلاستیکی را پایهگذاری کرد.
اختراع سلفون ساران (1933)
پلی وینیلیدین کلراید (PVDC)، آنچه رزینها و فیلمهای ساران از آن ساخته میشوند، به طور تصادفی توسط «رالف وایلی» در سال 1933 کشف شد.
وایلی یک کارگر آزمایشگاه در Dow Chemical بود که مسئولیت تمیز کردن ظروف شیشهای آزمایشگاه را به عهده داشت. یک شب، وایلی با شیشهای برخورد کرد که نمیتوانست آن را تمیز کند. او ابتدا این ماده را “eonite” نامید، اما این نام توسط محققان Dow Chemical به ساران تغییر یافت و سپس این ماده را به یک فیلم سبز تیره تبدیل کردند.
ساران ابتدا به عنوان یک لایه محافظ در برابر عوامل آبوهوایی روی هواپیماهای نظامی اسپری شد و بعدها با حذف رنگ سبز آن، به عنوان یک ماده بستهبندی برای مواد غذایی مورد استفاده قرار گرفت. همان چیزی که امروزه با نام «سلفون» روی ظروف و مواد غذایی میکشیم.
بستهبندی مدرن
اختراع نایلون حبابدار (1957)
نایلون حبابدار در سال 1957 توسط سه مخترع به نامهای Sealed Air، Al Fielding و Marc Cavannes اختراع شد، اما برای اولین بار به عنوان ماده بستهبندی محافظی که امروزه آن را میشناسیم، مورد استفاده قرار نگرفت.
پیشنهاد محصول: خرید نایلون حباب دار
در ابتدا، فیلدینگ و کاوانس در تلاش بودند تا با بستن دو پرده دوش به یکدیگر، کاغذ دیواری بافتدار بسازند تا حبابهای هوا ایجاد کنند و موفق نشدند. آنها بعدا تصمیم گرفتند این ماده را به عنوان عایق گلخانه به بازار عرضه کنند، اگرچه این نیز تلاش ناموفقی بود.
سه سال پس از اختراع نایلون حبابدار، «فردریک دبلیو بورز» که یک بازاریاب بود پیشنهادی را به IBM ارائه کرد تا از بستهبندی حبابدار به عنوان یک ماده بستهبندی محافظ برای رایانههای خود استفاده کند. ماجرا به خوبی پیش رفت و IBM شروع به خرید پوشش حبابی برای همه محصولات شکننده خود کرد.
اختراع ضامن در قوطی (1959)
ضامن در قوطی یا «تب پاپ» توسط «ارمال فریز» بنیانگذار شرکت تولیدی DRT اختراع شد. فریز پس از فراموش کردن بردن در باز کن در یک پیکنیک تلاش کرد تا قوطی را طراحی کند که نیازی به درب بازکن جداگانه نداشته باشد.
در سالهای بعد، پس از مدتی آزمونوخطا، فریز سرانجام قوطی ساخت که در آن کاربر فقط باید یک زبانه قابل جدا شدن را بکشد تا به نوشیدنی دسترسی پیدا کند. تا سال 1965، بیش از 75 درصد از آبجوسازان در ایالات متحده از قوطی فریز استفاده میکردند.
اختراع بطریهای پلاستیکی PET (1973)
بطریهای پلیاتیلن ترفتالات (PET) اولین بار در سال 1973 توسط شیمیدان Nathaniel Wyeth ثبت شد. در آن زمان، این بطریهای پلاستیکی اولین بطریهای پلاستیکی بودند که میتوانستند حاوی نوشیدنیهای گازدار باشند و به زودی به ماده انتخابی برای تولیدکنندگانی تبدیل شدند که جایگزین ارزانتری برای شیشه میخواستند.
بستهبندی در عصر ما
با توجه به اینکه پایداری در سالهای اخیر به یکی از دغدغههای اصلی تبدیل شده است، نوآوران بستهبندی امروزی به طور مداوم راههای جدیدی را برای کاهش تاثیر صنعت بستهبندی بر محیطزیست ارائه میکنند. نوآوریهای اخیر سازگار با محیط زیست مانند بستهبندیهای زیستتخریبپذیر و خوراکی نه تنها وضعیت جامعه امروز ما را نشان میدهد، بلکه حاکی از توانایی صنعت بستهبندی را برای انطباق با نیازها و نگرانی های دائما در حال تغییر مصرفکنندگان نیز هست.
16 پاسخ
مقاله خیلی خوب و آموزندهای بود، تشکر میکنم.
مقاله خیلی خوب و آموزندهای بود، تشکر میکنم.
مطلب جالبی بود
ممنون از مقاله خوبتون
خیلی مقالهتون عالی بود، خیلی چیز یاد گرفتم. مرسی ازتون!
این مقاله واقعاً عالی بود! خیلی وقت بود دنبال مطلبی میگشتم که اینقدر دقیق و کامل توضیح داده باشه. انگار هر سوالی که توی ذهنم بود توی همین مقاله جواب داده شد. خیلی خوشحالم که اینو خوندم و پیشنهادش میکنم به همه!
مقالههاتون فوقالعادست! همیشه استفاده میکنم.
این مقاله حتی یه نکته کاربردی هم نداشت. فقط وقتم هدر رفت
خیلی مختصر و بیفایده بود، انگار فقط برای اینکه یه چیزی نوشته باشن
دست مریزاد، خیلی عالی بود. هم مطلب کامل بود و هم زبانش ساده و خوب بود
کلی اطلاعات مفید از مقاله گرفتم.
چه مقاله عالیای بود! دقیقاً چیزی بود که دنبالش بودم. سپاس از زحماتتون. 💖
مقاله خیلی طولانی بود ولی هیچ اطلاعات مفیدی نداشت
دمتون گرم، خیلی قشنگ توضیح دادین. هر سوالی داشتم جوابش تو مقاله بود. ❤️
این مقاله دقیقا همون چیزی بود که دنبالش میگشتم. توضیحات واضح و روان بود و نکات مهم خیلی خوب پوشش داده شده بود