کلیشه در چاپ یکی از کاربردی ترین و قدیمی‌ترین ابزارهای چاپ روی سطوح است. کلیشه چاپ یک ورق انعطاف‌پذیر قالبی است که طرح مورد نظر بر روی سطح آن شکل می‌گیرد. کلیشه در چاپ مجله، روزنامه، لباس و هر نوع چاپی به کار برده می‌شود. این موضوع صرفا مرتبط به قبل از پدیدار شدن چاپ دیجیتال هم نیست. بدین معنا که در حال حاضر هم از کلیشه چاپ در موارد خاص استفاده می‌شود.
کلیشه‌ها برای چاپ هر نوع طرحی قابل طراحی هستند و بنابر نیاز از مواد مختلفی برای تهیه و تولید آنها استفاده می‌شود. در این مقاله از زودمگ سعی داریم تا کلیشه چاپ را بررسی کنیم.
کلیشه چاپ؛ از فلز تا ژلاتین
کلیشه چاپ بیش از دو قرن قدمت دارد و از آن برای چاپ بر روی پارچه و نایلون استفاده می‌شده اما در حال حاضر تقریبا در هر نوع چاپی بکار می‌رود. ایجاد طرح‌های اختصاصی یکی از دلایل افزایش دایره کاربردی کلیشه چاپ است.
در گذشته کلیشه چاپ را بیشتر با استفاده از فلز می‌ساختند که زمانبر و پرهزینه بود. اما طبیعتا با گذشت زمان و پیشرفت تکنولوژی و به روز شدن دستگاه‌ها، نمونه‌هایی از جنس پلاستیک و ژلاتین ساخته شد که بسیار کاربردی‌ترند. به بیانی دیگر کلیشه یکی از مهمترین ملزومات چاپ است که در انواع چاپ کاربرد دارد.
بیشتر بخوانید : چاپ افست چیست؟
یکی از ساده‌ترین و اولین کلیشه ها که تقریبا همه از آن استفاده می‌کنند؛ مُهرها هستند. مُهر نمونه‌ای اولیه از کلیشه در چاپ است که کاربردهای وسیعی هم دارد و در سطوح مختلفی از آنها استفاده می‌شود. مُهرها هم مانند کلیشه‌ها دارای جنس مختلفی هستند و بنا به نیاز تولید می‌شوند.
کلیشه‌های چاپ به چند دسته تقسیم می‌شوند؟
جنس کلیشه‌ها بسته به نیاز انتخاب می‌شود و روش ساخت کلیشه‌ها یکسان است. تفاوت اصلی در نوع طرح‌ها و کاربردی است که برای انواع کلیشه‌ها عبارتند از:
- کلیشه ژلاتینی: این کلیشه در کارتن سازی و دستگاه‌های چاپ غلطکی استفاده می‌شود
- کلیشه چاپ سیلک یا شابلون چاپ: در چاپ شابلون استفاده می‌شود
- کلیشه فلزی: در چاپ طلاکوب از این نوع کلیشه استفاده می‌شود
- کلیشه چاپ دیجیتال: در چاپ فلسکو استفاده می‌شود
- کلیشه داغی یا کلیشه تامپو
کلیشه ها چطور ساخته می شوند؟
برای ساخت کلیشه نیاز است ابتدا طرح آن ایجاد شود. در حاضر طراحی طرح با توجه به امکانات پیشرفته امروزی کار سختی نیست. پس از آماده شدن طرح آن را بر روی کاغذهای کالک چاپ کرده و با کلیشه خام درون دستگاه ویژه ساخت کلیشه قرار می دهند.
دستگاه های ساخت کلیشه با استفاده از لیزر طرح کلیشه روی سحح مورد نظر حک می شود. پس از مدتی کلیشه ها برای استفاده در فرآیند چاپ آماده خواهند بود. یکی از ویژگی های مهم دستگاه های ساخت کلیشه این است که می‌توان شابلون چاپ سیلک، مهر ژلاتینی و مهر برجسته فلزی را به روش کلیسه، تهیه کرد.
بیشتر بخوانید : چاپ فلکسو چیست؟
نحوه چاپ با کلیشه چگونه است؟
روند استفاده از کلیشه ها در چاپ بدین شکل است که کلیشه بر روی یک سیلندر قرار می گیرد و وارد سینی رنگ یا جوهر می شود. پس از آغشته شدن به جوهر و رنگ طرح بر روی هر سطح یا محصولی چاپ می‌شود. دستگاه‌های چاپ غلتکی از کلیشه‌های ژلاتینی و دیگر دستگاه‌ها از شابلون و در چاپ دستی از چارچوب و توری استفاده می‌شود. به طور کلی مزایای استفاده از کلیشه چاپ عبارتند از:
- ذخیره‌سازی و توزیع آسان رنگ
- ماندگاری بیشتر و کیفیت بالاتر
- انطباق بیشتر لایه‌های چاپی با هم
- خشک شدن سریع جوهر و استفاده مجدد از کلیشه
- قابلیت چاپ روی متریال‌های مختلف قابل جذب و غیرقابل جذب
- امکان چاپ رنگ‌های مختلف روی سطوح متخلخل، صاف و صیقلی
این ویژگی‌ها سبب شده تا روند چاپ با کلیشه بسیار ساده، سریع و ماندگار باشد. امکان ایجاد کلیشه با طرح‌های اختصاصی از دیگر دلایلی است که برخی برای خاص شدن موارد چاپی از این سیستم استفاده می‌کنند. آن هم در زمانیکه چاپ های دیجیتال و سه بعدی تقریبا همه جای صنعت چاپ را در دست گرفته‌اند.
قیمت استفاده از کلیشه در چاپ؛ به صرفه و ارزان
یکی از سوالات همیشگی قیمت استفاده از کلیشه است. چاپ کلیشه براساس میزان چاپ و نوع کلیشه و سطحی که از آن برای چاپ استفاده می‌شود، قیمت های متفاوتی دارد. قیمت چاپ کلیشه معمولا در تماس و تعامل با چاپخانه‌داران تعیین و اعلام می‌شود.
بیشتر بخوانید : دایکات پینگ پنگی چیست؟
با این وجود پیدا کردن جایی که بتواند چاپ کلیشه ارزان و با کیفیت مطلوب داشته باشد و سفارش را در سریع‌ترین زمان ممکن تحویل‌تان بدهد، کار سختی نیست.
یادداشت پایانی؛ کلیشه در چاپ چیست؟
چاپ خوب و با کیفیت ظاهر بسته بندی را شیک و جذاب می کند. بسته بندی جذاب یکی از ارکان مهم در جذب مشتری محسوب می شود چراکه بسته بندی یکی از فاکتورهای مهم رقابت در بازار به شمار می رود. کلیشه های چاپ هم در این میان نقش بسزایی دارند چراکه می توانند باعث چاپی بی نقص شوند.
در حال حاضر یکی از فاکتورهای مهم در رسیدن به چاپ بویژه در حوزه بسته بندی استفاده از کلیشه های چاپ با طرح های اختصاصی است. بسته بندی یکی از اولویت های عرضه محصول به بازار محسوب می شود از این رو استفاده از کلیشه ها بسیار کمک کننده خواهد بود.
بیشتر بخوانید : کارتن پستی زودپک در ابعاد مختلف با قیمت مناسب در کمترین زمان ارسال می‌شود
سوالات متداول
از کلیشه برای چاپ بر روی چه سطوحی می‌توان استفاده کرد؟
کلیشه در چاپ مجله، روزنامه، لباس و هر نوع چاپی به کار برده می‌شود.
چند نوع کلیشه برای چاپ داریم؟
کلیشه چاپ پنج نوع است و شامل کلیشه ژلاتینی، کلیشه چاپ سیلک یا شابلون چاپ، کلیشه فلزی، کلیشه چاپ دیجیتال و کلیشه داغی یا کلیشه تامپو می‌شود.
کلیشه چاپ چیست؟
کلیشه در چاپ یکی از کاربردی ترین و قدیمی‌ترین ابزارهای چاپ روی سطوح است. کلیشه چاپ یک ورق انعطاف‌پذیر قالبی است که طرح مورد نظر بر روی سطح آن شکل می‌گیرد.
دیدگاه‌ها 7
مقاله جالبی بود. فقط یه سوال، کلیشه تو چاپ دیجیتال هم استفاده میشه؟
خیلی خوب بود. امیدوارم همیشه اینجور مطالب مفید بنویسید.
این مقاله به خوبی نکات مهم را پوشش داده است. سپاسگزارم.
چقدر خوب که این مقاله رو پیدا کردم. خیلی کمکم کرد. سپاسگزارم!
واقعا لذت بردم از خوندن این مقاله. انگار یه نفر نشسته بود کنارم و همه چیز رو با حوصله برام توضیح می‌داد. خیلی آموزنده و جذاب بود. دستتون درد نکنه!
بسیار مفید و آموزنده.
خیلی خوب بود! مقاله‌تون کلی اطلاعات جدید بهم داد. ممنون ازتون!
یه مقاله ضعیف، پر از اطلاعاتی که همه جا پیدا میشه
واقعاً عالی و کاربردی بود. سپاس!